Çeltik önemli bir sıcak iklim bitkisidir. Dünyada ve Ülkemizde temel besin maddesi olarak kullanılan tahıllar arasındadır. Ülkemizde üretim bakımından buğday arpa ve mısırdan sonra 4. sırada yer almaktadır.

ÇELTİK TARIMI

Toprak hazırlığı:

Çeltikte toprak seçiciliği yoktur. Ancak su geçirgenliği az, organik maddece zengin toprakları daha çok sever. Çeltik tarımı için optimum pH 5.5-7.5 arasıdır. pH'sı 3-8 arasında değişen topraklara da uyum sağlayabilir. Tuzlutoprakların ıslahında en ideal bitkilerden biridir. Topraktaki eriyebilir tuz yoğunluğu 600 ppm 'in altında olmalıdır. Çeltikte toprak hazırlığında en önemli konu, tarlanın iyi tesviye edilmesidir.  İyi tesviye edilen tarlada tavalar daha büyük yapılabilmekte, su kontrolü kolaylaşmakta, su tasarrufu sağlanmakta, ilaçlama ve gübreleme uygulamalarından en iyi sonuç alınabilmektedir, mekanizasyon kolaylaşmaktadır. Sonuç olarak da yüksek ve kaliteli verim alınmaktadır.

Çeltik tarlası sonbaharda, soklu pullukla derin bir sürümle hazırlanmaya başlanır. Kışı bu şekilde geçiren tarla, ilkbaharda derin olmak üzere ikilenir. Daha sonra sedde ve tirlerle çevrili tarlaların yapımından sonra diskaro veya kazayağı ile hafif toprak işlemesi yapılır.

Tohumluk:

Ekilecek tohum; tohumla taşınan hastalık, zararlılar (yanıklık, fusarium, beyaz uç nemotodu), yabancı ot ve kırmızı çeltik tohumlarından temiz, sertifikalı tohum olmalıdır. Sadece yüksek vasıflı tohum kullanarak verim %20-25 artırılabilir. Ekilecek tohum miktarı çeşidin özelliklerine, ekim zamanına ve toprağın verimlilik durumuna göre değişir. Küçük daneli çeşitler 15kg/da, orta daneli çeşitler 17-18 kg/da ve iri daneli çeşitler 20 kg/da tohum ekilebilir. m2 ye atılacak tohum 500-600 adettir. 

Ekim zamanı:

Çeltik yazlık ekilen bir bitkidir. Bölgelere göre değişmekle birlikte ekim mayıs ayı içerisinde yapılır. Güney bölgelerimizde ikinci ürün için 15 Haziran'a kadar ekim yapılabilmektedir. Çok iyi çimlenmesi için toprak ve su sıcaklığının 18 0C'nin üzerinde olması gerekir. Kritik sıcaklık 12-15 0C'dir. Havaların ısınmasına bakılarak erken ekim yapılmamalıdır. Aksi halde bitkilerin soğuktan zarar görmesine sebep olabilir. 

Ekim yöntemi:

Çeltikte dünyada üç ekim yöntemi uygulanmaktadır. Bunlar: Serpme ekim, Mibzerle ekim ve Fideleme dikim yöntemleridir.

Türkiye'de uygulanan yöntem serme ekim yöntemidir. Bu yöntemde tohumlar 1 gün (24 saat) su içinde tutulur, daha sonra sudan çıkarılır ve 48 saat süresince belirli aralıklarla ıslatılarak çimlenmeleri sağlanır. Çim kökleri çıkmaya başlamış (çıtlamış) tohumlar, 10-15 cm derinlikte su ile doldurulmuş tavalara elle veya tohum serme makineleri ile atılır. Serpme ekimde dekara 16-18 kg tohum kullanılmaktadır.

Ekim nöbeti:
Aynı tarlaya üst üste sürekli çeltik ekilirse verim düşer, yabancı otlar ve hastalıklarla mücadele zorlaşır. 2-3 yıl üst üste çeltik ekildikten sonra tarlaya yem bitkilerinden birisi ekilmelidir. Baklagil yem bitkileri topraktaki azot bileşiklerini arttırdığı için tercih edilmelidir.

Gübreleme:

Öncelikle çeltik ekilecek tavalardan toprak numunesi alınıp tahlil ettirildikten sonra gübre kullanılmalıdır. Çeltik için tavsiye edilen azotlu gübre, Amonyum Sülfat gübresidir . Dekara 80 kg kullanılmalıdır. Amonyum Sülfat gübresinin yarısı ekimle birlikte, yarısı da ekimden 55-60 gün sonra uygulanabileceği gibi; bir kısmı ekimde,
bir kısmı kardeşlenme başlangıcında ve geri kalan kısmı da ekimden 50-60 gün sonra kullanılmalıdır. Çinko noksanlığı pH' sı yüksek olan sodik topraklarda ve toprak düzlemesi sırasında fazla toprak alınmış sahalarda görülür. Dekara ekim öncesi Fosforlu gübre olarak 20 kg Triple Süper Fosfat (TSP) gübresi verilmelidir. Çinko eksikliği varsa ekim öncesi 1-2 kg/da Çinko sülfat veya Çinko oksit kullanılmalıdır. Ekim sonrası ortaya çıkan çinko eksikliğinde, çinko sülfat salkım oluşum devresi başlangıcında 5-7 gün önceye kadar üstten püskürtme şeklinde gübreleme yapılabilir.

Sulama:

Ekimden 5-6 gün sonra tarladaki su boşaltılır, 5-6 gün bu şekilde beklenerek fidelerin toprağa tutunması sağlanır. Daha sonra başlangıçta 2-3 cm derinlikte, bitki büyüdükçe de derinlik arttırılarak sulama yapılır. Su derinliği 10-15 cm ulaştığında daha fazla yükseltilmez ve yetişme süresi sonuna kadar bu derinlikte tutulur. Tarlada devamlı su bulunması birçok yabancı otun gelişmesini engeller ve çeltiğin gelişmesi için iyi bir ortam yaratır. Çiçeklenmeden 30-40 gün sonra su verilmesi durdurulur. Çeltiğin kardeşlenmeden 10-12 gün önce, çiçeklenme devresinde ve gübreleme zamanlarında fazla su ihtiyacı vardır. Bu dönemlere, çeltik yetiştiriciliğinde “kritik dönemler" denir.

Hasat ve Harman :

Salkımların %80'nin saman rengini aldığı, alt kısımdaki danelerin sert mum dönemine ulaştığı zaman çeltik hasat edilir. Bu dönemde danelerin rutubet oranı %  22-24 arasındadır. Erken hasatta olgunlaşmamış tebeşirimsi, yeşil daneler nedeniyle verim ve randıman düşer. Geç hasatta ise kuşlar ve kemirgenler gibi hayvan zararı ile kırık dane oranı artar. Kurutma problemi ortaya çıkar.

Kurutma:

Çeltik mahsulünün güvenli depolanması için rutubet oranının %14' ün altına düşürülmesi gerekir. Güneş altında kurutma yapılırken; çeltik ürünü sert beton veya benzeri zemin üzerine serilir. Sergi kalınlığı 4-5 cm' yi geçmemelidir. Kürek veya tırmıkla sık sık karıştırılmalıdır.

Depolama:

Depolama sırasında çeltik rutubeti %14'ün altında olmalıdır. Yüksek olursa mikroorganizma faaliyeti ve böcek zararı artar. Ambar nispi rutubeti %60'ın altında olmalı, sıcaklık da mümkün mertebe düşük tutulmalıdır. Çuvallar ağaçtan yapılan platformda yığılarak depolanırsa, çuvallarla zemin arasında hava sirkülâsyonu sağlanmış olur. Tohumluk olarak kullanılacak çeltikler 2 yıldan fazla depolanacaksa mutlaka dane nemi % 13 ün altında ve ortam sıcaklığı 100C civarında olmalıdır.